مذهب و اونون قوروجو و ییخیجی رولو

اردوغان: من سنی یا شیعه دئییلم ، من موسلمانام

یوخاری دا دئییلن سوزو عادی بیر وطنداش (شهروند) دئمیر . بو سوزلر تورکیه نین باش باخانینین (نخست وزیرینین ) دیلیله سویله نیلیر.بیر تورکیه کی دونیانین ان بویوک ایمپراطورلوقلاریندان بیری اولان عثمانلی ایمپیراطورلوغونو قوردو،اسپانیانی فتح ائدیب رومون قاپیلارینا قدر یورودو.بیر تورکیه کی بو گون اونون بیر قطره بئله نفت ادلی انرژی سی اولمادان تودوغو سیاستی نتیجه سینده هر بیر ساحه ده ایره لی له ییب و دونیادا اوز سوزونو دئییر. ایسلام تورک لرین تدبیری ایله یاییلدی و اونلارین قیلنجی ایله قوروندو (موحافیظه اولوندو).

 ایسلامچیلیق تورک میللتینین آیریلماز بیر پارچاسی دیر و بیر طرفتدن ده هامی اوچون آیدیندیر کی اردوغان سنی مذهب دیر.ایندی گلین باخاق گوره ک نه اولوب ، آیا بو اینسان مذهبین دانیر؟ ویا بیر لحضه چاشیب و او جومله نی سویله ییب؟

سورغولاریمیزین  ایکی سینینده جاوابی منفی دیر. بیرینجی سوالا گلینجه گوروروک کی اردوغان اربکانین میانه رو بیر شاگیردی دی و ان اونه ملیسی بوکی دینی و دینی قانونلاری حاکیم ائتمه یه تمایلی اولان بیر حزبین قوروجوسو و باشچی سی دیر. دینی آزادلیقلار شعاری آلتیندا حاکمییته گلیب و دینی سیاستلرینه گوره باشی چوخ دردلر چکیب. یعنی دئمک ایسته ییره م کی اگر یوخاریدا گلن سوزو باشقا بیر پارتی نین (حزبین) اویه سی (عضوی) دئسه ایدی چوخ تعجب دوغورمازدی چونکی باشقالاری دینچیلیکده بونلار قدر ایدعالی دئییللر. و آیری بیر مسئله ده بو کی خلفای راشدینین یئری (جایگاهی) سننیلرین آراسیندا هر کس اوچون معلوم دور (بونلارا باخمایاراق کی اونلار شیعه لرین ایماملارینادا ائحتراملا یاناشیللار). پس بئله اینتیظار گئدیردی کی اگر باشقا پارتیلر بو سوزون قارشیسیندا ساکیت قالمیشلارسادا گره ک ایسلامچی پارتی ( اینکیشاف و کالکینما پارتییاسی) بونون قاباغیندا دایاناردی. اما بئله اولمادی ، او سوزون دئدی و هم اوز پارتیلیلری و هم رقیبلر اونو بو سوزونه گوره آلقیشلادی. اما نیه بئله اولدی ؟ آیا باشقا موسامان اولکه لرده ده بو سوز حاکیمیتده اولان بیرینین و یا عادی بیر وطنداشین آغزیندان چیخسایدی اونونلادا بئله داوراناردیلار؟

ایکینجی سوالین قارشیسیندادا دئمه لییک کی اردوغان کیمی کاریزماتیک بیر شخصییتده ن بئلنچی بیر یانلیشلیغین باش وئرمه سی اینانیلمازدی نئجه کی بو دانیشیقدان سونراکی تپکیلرده اونو گوستردی.

ایندی قونوموزون بیر سونوج آلماق ایسته ییریک:

 تورکیه دولتی و میللتی یئنی دولتچیلیک و میللتچیلیک سیاستینده ، قوروجو (سازنده) بیر بوتونلوگو (یعنی دینی ) نظره آلاراق و اونا اونم (اهمیت) وئره ره ک  باشقا بیر فاکتورو(مذهبی کی بو زاماندا بولوجو و ییخیجی بیر عامیل اولابیلر) قابارتماق ایسته میر.نئجه کی تاریخ بویو اونلار بئله بیر سیاست گوتوروبلر اما بوگون کو قدر آیدین دئمه میشدیلر.مذهب اولکه لرین ایچری سیاستینده توپلومو واحید بیرمیللت کیمی تعریف له ییب و واحید بیرمیللت دورومونا گتیرمک اوچون ائتگیلی بیر فاکتور ساییلیر (نئجه کی صفوی سلسله سینده گوروروک ) اما همان قدر بلکه اونداندا آرتیق ، اولکه لرین ایشیک سیاستینده آیریمجیل وبولوجو بیر رول اوینایا بیلر اگر دوز مدیریت اولمازسا، نئجه کی صفوی ایله عثمانلی جنگیلرینین علتی اولدو. و ایش اورایا چاتدی کی آشیری بیر دوشونجه نین سونوجوندا صفوی حاکمییتی اینگیلیس کیمی استعماری اوزونه ، موسلمان عثمانلی دان یاخین بیلدی و اونونلا چیین چیینه عثمانلی یا قارشی دویوشدو و معلوم بو کی هر ایکی طرفده سبب سیز اولاراق قارداش قانی آخدی. آذربایجان تاپداق آلتدا قالاراق گئنه ده سیاوش قانا بویاندی و او دوشمنچی لی یین ایدامه سینین نتیجه سی اولاراق ایکی اولکه هله ده لازیم اولان قدر بیر بیرینه یاخینلاشا بیلمه ییب لر.

تاریخده ن درس آلمایانلار تاریخی تیکرار ائده للر. اردوغانین دانیشدیغی سوز، تورکیه نین تاریخ کیمی قوجا بیر معللیمین وئردییی درسلرین قارشیسیندا جواب وئرمه سیدیر.

او دئییر کی:

من میللتیمین سعادتینی و ریفاهینی و منفعت لرینی دوشونوره م ؛ او دئییر کی من اورتاق (موشترک) و قوروجو فاکتورلارا اونم وئریره م اوناگوره ده مذهب فاکتورو ایرانلا و عراقلا دانیشقدا بولوجو دور من اونون قابارماسین ایسته میرم.

و بیز دئییریک کی بو فلسفی باخیمداندا دوز بیر فیکیردیر نیه کی دین ، دینچی لرین دیلیله دئسه ک سعادتمند بیر زندگانلیق برنامه سی و فلسفه اهلینین دیلیله دئسه ک اخلاقی بیر ایجتماع و اینسانین یارانماسی اوچون بیر وسیله دیر.و اوسته دئییلن  سوز و مطرح اولونان فیکیر دینین دوز استیفاده سینه ایمکان یارادیرنیه کی او سوزون دالیسندا دانیشق وار، باریش وار ، ریفاه و ایره لیله ییش وار. و اگر او بیری طرفلردن ده همان سوز ائشیدیلیرسه  اوندا داها هئچ واخت قارداش قانی آخمایاجاق و هئچ کس دونیادا یانلیز منیم فیکریم دوزدو دئییب باشقاسینی زورلا اونو قبول ائتمه یه مجبور ائتمه یه جک و نهایت بوکی دین و مذهب باشقالارینی تاپداماق اوچون بیر چوماق یوخ بلکه باشقالارینی بیر آرایا گتیرمک اوچون بیر حلقه اولاجاق. و بیر جومله ده دئسه ک دین اخلاقسیزلیغا یوخ بلکه اخلاقا خیدمت ائده جکدیر.