خیاواندا ، ایش یئرینده ، درس کیلاسیندا ، بیر گوزللیگی یا بیر پیسلیگی گوردوکده ... هر حالدا عومور یولونون بیر یئرینده ، بیر آن ذهنینده بیر سورغو یارانیر " منیم ایسته ییم بو یاشاییشدان نه دیر؟" بو سوال سنین حیات فلسفه وی تشکیل ائدیر. گئجه گوندوز سنی راحات بوراخمیر. سن بو سوالا جواب تاپمالیسان ، اما چوخ دوشوندوکجه تاپدیغین جاوابلار داهادا آز اولور . دولانیرسان ، دوستوندان سورورسان ، گوزلوگون گوزوه تاخیب کیتابخانانین بوجاغینا قیسیلیب کیتابلارین ایچه ریسینده آختاریرسان حیات فلسفه سین!
- مسجیده ، کلیسایه گئدیرسن ، سنه سعادتدیر دئییللر یاشامانیین آماجی!
- فیلسوفا سورورسان اخلاق دیر دئییر سنه!
- نقاش ، گوزللیک دیر دئییر!
- هیکل تراش یارتماقدیر دئییر!
- عاشیق ، سئوگی دیر دئییر !
- اینقیلابچی ، آزادلیق دیر دئییر!
- شهریارین سون نفسینده باشی اوسته گلیرسن یاخشی اولماقدیر دئییر سنه!
- .....
و سن دئییرسن یاشاماق اوچون بو قدر بهانه اولدوغو زامان بس نیه یاشامییاسان!
000 اما سن یئنه ده اوز فلسفه وی آختاریرسان و اونو گوزنون قارشیسیندا اولان بیر معصوم اوشاغین گولوشونده تاپیرسان و اوزونه سوز وئریر سن کی من بو گولوشو اوشاقلارین دوداغیندا قالارگی ائده جه یم ، نیه کی او منیم یاشام بهانم دی ! و منیم اوره ییمین تئلی اونا باغلی دی! و وئردیین سوزون اوغروندا عومور بویو چالیشیرسان بیر یازار کیمی قلم الینده، بیر ایشچی کیمی ایش یئرینده ، بیر آنا کیمی ائوده و.... و او گولوشو یاشادماق اوچون ائله بیر موجادیله وئریر سن کی اولوم گلدیگی زامان اونودا اوز قاشیندا عاجیز سانیرسان ، اونون اوزونه گولورسن و سون اولاراق او معصوم گولوش یارانیر سنین دوداقلاریندا و او زامان سنه باخانلار آنلاییر "یاشام فلسفه سین".
اوشاق نه دئییر ، آتا نه ائشیدیر!
اوشاق : اتا منه پول وئر ، آتا منه پول وئر ، تئز اول منه پول وئر.....
آتا: گئنه نه سس سالمیسان ، سسین دوشدو باشیما ، سنه دئمه میشم سس سالما ، چیخ گئت گوروم باش بئینیم گئتدی....
یوخاریدا یازیلان جومله لره گوره سیز نه دوشونورسوز؟
دوغرودو! بیز گوروروک کی اوشاغین آتاسیندان طبیعی بیر ایسته یی وار یعنی دئمک ایسته ییره م کی اوشاغا پول وئرمک و اونو تامین ائتمک آتانین بورجودور و بونو ائتمه لی دی و اگر پولو یوخدورسا اوشاغی باشا سالمالیدی کی قیزیم یا اوغلوم پول ایسته مه یی ساخلا آیری بیر زامانا و ایندی یوخومدو. وگورونور کی مسئله اوشاغین سسینین شدتینین یوخاری اولماسی یوخ ، بلکه آتا نین اوشاغا طبیعی حققینین وئرممه سینده ن یارانیر و اتا پول وئرمک ایسته مه دیگینه گوره اونون سسینین اوجا اولماسینی بهانه ائدیر.
ایندی عزیز دوست:
بیز آنا دیلی کیمی طبیعی بیر حقیمیزی ایسته دیگیمیز زامان ائله نچی بیر نامربوط جاواب لا اوز اوزه گلیریک. بیزه دئییلیر نه سس سالیب سیز ، سیز پان تورک سوز ، سیز ایرانی پارچالاماق ایسته ییر سیز. و معلوم اولان بو کی آتا میزدا (ایراندا) بیلیر کی بیز یانلیز و یانلیز آنا دیلی میزی ایسته ییریک ، اما او هله ده کئچمیشده یازیلان نسخه نین و سیاستین بیر گون سونوج وئره جه یینه اینانیر . بو خیاللا کی بو میللت آسمیله اولاجاق و تک میلت و تک دولت بیر اولکه یاراناجاق و ... و بئلنچی بیر سیاستله هم اوزون و هم ائولادین نامعلوم بیر گله جه یه دوغرو آپاریر.
بیر آندا اولسون اوز سورونلاریمیزی ( موشکولاتیمیزی ) بیر قیراغا قویوب میللتیمیزی دوشونه لیم ، اکونومیک (ایقتصادی) ، توپلومسال ( ایجتماعی) و فرهنگی (کولتوره ل ) دوروموموزو دوشونک.ایران ایچینده یئریمیز هاردادیر؟ دونیادا یئریمیز هاردادیر؟ ضعف نقطه لریمیز نه لر دیر ؟ قووت نقطه لریمیز نه لردی؟
یوخاریدا سورولان سورغولارا جاواب وئریلسه ده هئچ واخت یئترلی اولماییب و سوزومه ثبوتدا بوگونکو دوروموموزدور.
آذربایجان آسیانین آوروپایا قاپیسیدیر.( بیر قاپی کی هر اللی یا یوز ایلدن بیر آچیلار و اونون دائمی آچیلماسینین آچاری گنجلییین الینده دیر) ، اونون طبعیتینی بعضی تاریخچی لر اللهین بشره وعده وئردییی بهشته اوخشادیبلار ، یئر آلتی قایناقلاری چوخ زنگین دیر (بو تاریخه قدر یانلیز یوزده بئش فایزی کشف اولونوب) و بورادا ایره لی ییش اوچون ان اونملی فاکتور اولان انسانی قایناقلاردیلار ( منابع انسانی ) .اینسانی قایناقلارین ده یه رینی او زامان یاخشی باشا دوشه ریک کی اورنه ک اولاراق ژاپن کیمی بیر اولکه نین ایره لیله ییش نده نلرینی آراشدیراق .سونوجدا گوره جه ییک کی ژاپندا چالیشقان اینسانلارین اولماسی اورانین اساس ایره لی له ییش عاملی ساییلیر کی یئر آلتی قایناقلار باخیمیندان یوخسول بیر اولکه ده ن چاغداش و زنگین ژاپنی یارادیبلار .آذربایجانا باخاندادا بورادا یاشایان چالیشقان و ذکالی اینسانلار گوروروک. بو بولگه ایشله مک اوچون ماراق او قده ردی کی ، یاتیریملارین (سرمایه گذارینین) یانلیزیوزده بئش فایزینین دولت طرفنده ن اولماسینا باخمایاراق ( بو درصد ایرانین مرکزی بولگه لریله موقایسه ده چوخ آز بیر میقدار ساییلیر) بورادا ایشسیزلیک درصدی اولکه نین باشقا بولگه لریله موقایسه ده چوخ آزدیر، اونون نه ده نی ده ایش یئرلری آز اولان آذربایجاندان باشقا بولگه لره ایشجی لرین آخینیدیر.
سوال : کئچمیش زامانلاردا گوجلو ایقتیصادا مالیک اولان آذربایجان یوخاریدا ایشاره ائله دیییمیز پتانسیللری اولا اولا نیه بو گون لازیمی قدر اینکشاف ائله مه ییب دیر؟
بو گئری قالمالارین جزئی عامیللری چوخدور اما مسئله گئنیش باخاندا بیر فاکتور وار کی بو گئری یه قالمانین محور عامیلی ساییلا بیلر و اودا حاکمیت سیستئمینین آذربایجانا باخیشیدیر و یا سیاسی دیلده دئسه ک حاکمیتین آذربایجانا گوره اولان کلان سیاستینین نئجه اولماسیدیر.
بو بولگه یه ایکی آچیدان (زاویه دن ) باخماق اولار:
1- اوگی آذربایجان:
بو آذربایجان گئج یا تئز آیریلاجاق ، اونون تورک دیللی اولماسی ایران اوچون بیر تهدید ساییلیر، مرزی بیر استان اولماسینا گوره بورادا سرمایه نین امنییتی یوخدور. بو تهدیدلری آرادان قالدیرماق اوچون یول: بو میللتی یوخسول ائدیب ، اونون دیلینی و فرهنگینی تحقیر ائدیب ، اونون ایچه ریده ن هویت سیز ائده رک بو میللت زمانین گئدیشیله آسمیله اولوب ، فارس دیلین و فرهنگین اوستون بولوب اونا اوز چئویره جک بو زاماندیر کی تک میلت –تک دولت عملی شکیلده یاراناجاق ، اوندان سونرا یئری گلرسه بورادا یاتیریم یاتیرماقی دوشونمک اولار.
2- دوغما آذربایجان:
بو آذربایجان ایران اوچون قوت نقطه سی ساییلیر. میللتینین تورک دیللی اولماسی باشقا تورک دیللی قونشو اولکه لرله ایلگی قورماق اوچون بیر فورصت ساییلیر.آذربایجانین ایقتیصادی باخیمدان اونمی ایرانا ، ایستانبولون اونه می تورکویو ییه کیمی ساییلا بیلر. بو آذربایجان ایراندا عدلیه نین قورولماسی اوچون ان ضیالی و جسارتلی اینسانلارینی قوربان وئریب دی بورادا ایراندا بیرینجی دفعه اولاراق قازه ته (روزنامه) چاپ اولونوبدی و ... دوغما آذربایجان بوگون ده همان مجلیسده ایرانی دئموکراتیک اولکه کیمی تانیدیرا بیلر ، ایقتیصادی و ریفاهی گئنیشلندیره بیلر.
اما ایندی نئجه باخیلیر:
تاسوفله بو گون باخیش آذربایجانا قوروجو بیر باخیش دئییل ، بلکه عکسینه ییخیجی بیر باخیشدی. و آیا بو باخیشدان کیم فایدالانیر ایران یا آذربایجان ؟ یوز ایل تاریخی اولان بو باخیشین و کلان سیاستین سونوجو اولموش اولسایدی ایندیه قدر اوزون نیشان وئرمیشدی. بیر گونلر فروغی لرین و ملک الشعرا لارین یازدیغی نسخه جاواب وئرمه دی و جواب وئرمه یه جک.چونکی چوخ سخیف و قوندورما تاریخی سندلر بیر میلتین یاشادیغی دوروملا تعاروضده اولدوغو زامان میلت طرفینده ن قبول اولونمایاجاق. نیه کی کئچمیشده شاید بیر عدهنی الداتماق اولار دی کی سن شعور صاحیبی دئییل سن ، سن کوروشون نسلینده نسن ، سن فارسان و... اما بوگون بویوک گنجلیک کوتله سی بو سیاستین قارشسیندا دایانیب ایندی بیر اوره ک اولاراق سویله ییر من تورکم من آذربایجان تورکویم . من قبول ائتمک ایسته ییر سن سه هوییتیمله ، فرهنگیمله ، کئچمیشیمله و گله جه ییم له قبول ائتمه لی سن و دئییر کی تاریخی یارادان بیزلر اولموشوق بیزی تاریخین کوچه لرینده ایتیره بیلمزسن ، بیزه یانلیش آدرس وئرمه آذربایجانین گئری قاماسنین سببی اونون میلتینین تورک دیللی اولماسندا یوخ ، اونون مرزی بیر شهر اولماسیندا یوخ بلکه بو بولگه یه اولان یوز ایل بوندان اونجه یازیلان و بو گونده ایجرا اولونان یانلیش باخیش و سیاستدیر.